A UE non é como a pintan nova campaña de Ecoloxistas en Acción para a Presidencia española do Consello da UE

Ecoloxistas en Acción denuncia que a UE é intrinsecamente insostible, inxusta e antidemocrática, e súmase ás mobilizacións de protesta que terán lugar durante o semestre de Presidencia española.
A organización ecoloxista defende á Europa solidaria dos pobos fronte á UE dos negocios.
Para saír da crise ecolóxica, social e económica hai que axustar o modelo económico aos ciclos da natureza e repartir a riqueza.
Durante o segundo semestre de 2023, España ostenta a Presidencia do Consello da UE. Neste tempo produciranse encontros no territorio español entre os gobernantes dos países membros e o Goberno español exercerá a moderación nas negociacións que leven a cabo.
A publicidade institucional afirma que a UE é un espazo de paz, solidariedade, liberdade, democracia, seguridade e protección ambiental. Con todo, Ecoloxistas en Acción denuncia que a realidade é todo o contrario.

Para a organización ecoloxista, aludir á paz á vez que se envían armas a Ucraína e incítase aos países para aumentar o seu orzamento militar mostra a hipocrisía do discurso da UE. A guerra de Ucraína é consecuencia dunha agresión por parte de Rusia, pero tamén resultado da política expansionista da OTAN, da que a maioría dos Estados da UE forman parte. E así como non dubidou en sancionar á Rusia de Putin, pasou de esguello ante os crimes perpetrados por EEUU (en Iraq), Arabia Saudita (en Iemen), Israel (en Palestina) ou Turquía (en Kurdistán).

Ningunha solidariedade supón Frontex e as políticas migratorias, coas que os dereitos humanos son sistematicamente violados. Todo iso provocou que o mar Mediterráneo e as súas fronteiras convertéronse nunha gran fosa común. Persoas condenadas por nacer en países empobrecidos, entre outros factores, polas políticas colonialistas e comerciais dos Estados europeos e as súas multinacionais.

Para este saqueo é clave a política exterior e o réxime comercial que impulsa a UE, cos tratados comerciais como o que se negocia cos estados do Mercosur. As políticas comerciais han imposto un modelo económico que separa o proceso produtivo en zonas ricas tecnificadas e zonas empobrecidas de extracción, multiplica o capital financeiro, concentra a riqueza e beneficia ás multinacionais.

Aínda que os fondos europeos Next Generation EU desviaron temporalmente a atención das políticas de recortes sociais, deixouse claro que se trata dunha situación conxuntural que caducará proximamente para retomar a senda da ortodoxia neoliberal, que os propios fondos incrementan a débeda pública para fomentar beneficios privados. Todo iso incide no aumento das desigualdades sociais no seo da UE.

Segundo Ecoloxistas en Acción, a propia estrutura da UE expón un enorme déficit democrático. Institucións con gran peso como a Comisión Europea ou o Banco Central Europeo non son elixidas pola poboación. En cambio, as institucións europeas son moi accesibles aos grupos de presión empresariais. A lóxica da reprodución do capital e dos mercados que ten por motor a UE entra en absoluta contradición coa lóxica dos coidados, que ten como finalidade soster a vida. Isto favorece que as tarefas de coidados queden cada vez máis precarizadas e o seu peso siga recaendo sobre as mulleres.

A UE amósase incapaz de cumprir coas indicacións da ciencia para manter o incremento da temperatura por baixo de 1,5 °C. Nun momento no que os países deberían cumprir estas indicacións do Acordo de París, a UE limítase a publicar unha valoración xeral, sen desenvolver mecanismos que obriguen a unha redución anual das emisións de acordo con as indicacións científicas.

A nova taxonomía da UE considera a enerxía nuclear e o gas fósil como actividades medioambientalmente sostibles. Nin son enerxías limpas, nin xeran independencia enerxética (a UE ten que importar o gas e o uranio), nin protexen o clima. Ademais, a aposta polo gas está a xerar a aparición de proxectos inviables, como o H2Med ou a apertura da regasificadora ilegal do Musel.

A hiperdigitalización, incluída no Pacto Verde Europeo, afástase da sustentabilidade. Lonxe de ser “inmaterial”, a economía dixital ten unha inmensa pegada ecolóxica e fomenta un acceso desregulado aos datos persoais e técnicas sofisticadas de control social.

A incapacidade da UE para realizar unha adecuada planificación da substitución das tecnoloxías fósiles e, sobre todo, da imprescindible redución do consumo enerxético está a xerar enormes problemas. A implantación das enerxías renovables está controlada polas grandes empresas enerxéticas, que poñen en risco importantes espazos naturais e a numerosas comunidades rurais.

Ademais, isto está a provocar a aparición de novas burbullas especulativas, como a do hidróxeno, que obvian priorizar a descarbonización dos procesos industriais, ou a súa desaparición, para poder garantir o futuro social e ambiental. A todo isto súmase a incapacidade da UE de tocar importantes sectores, como o vehículo privado, pola presión das empresas do sector.

Ante a falta de ambición global, a UE representou internacionalmente a posición máis ambiciosa na loita contra o cambio climático. Esta aparente política progresista articúlase en paralelo cunha relación colonial pola extracción de recursos enerxéticos e materiais de terceiros países. A UE négase a recoñecer a xustiza climática e facerse cargo das súas responsabilidades históricas, o que implicaría dotar de recursos suficientes e incondicionados aos países do Sur global para que poidan facer fronte ás consecuencias da emerxencia climática.

A todo isto súmase un mercado enerxético articulado ao redor de oligopolios e xerador de pobreza enerxética. Doutra banda, a Política Agraria Común (PAC) destruíu a agricultura familiar e fomentou unha agroindustria de alta densidade enerxética, grandes capitais e moi contaminante, que se volveu un dos principais impulsores de perda de biodiversidade e de cambio climático.

Ecoloxistas en Acción conclúe que só hai unha fórmula para saír da crise ecolóxica, social e económica: axustar o noso modelo económico aos ciclos da natureza e repartir a riqueza. Isto implica combater as políticas orientadas ao lucro e á acumulación que promove a UE.
Por todo iso, a organización ecoloxista promoverá durante a Presidencia española da UE un proceso de mobilización plural que confronte a Europa solidaria dos pobos á UE dos negocios. Tamén perseguirá colocar a loita contra a emerxencia ecolóxica no centro de todas as accións e procesos negociadores. Para iso, participará e impulsará en todos os actos de protesta que se realizarán en todo o territorio con motivo das reunións de ministras e ministros.